Macarların kökeni

Son yıllarda gelişen genetik bilimi sayesinde toplumların coğrafi kökenlerine inmek mümkün olmaktadır. Macar halkının coğrafi çıkış bölgesi Ural dağlarının etekleri olmayıp orta Asya’daki Kazakistan’ın Torgay bölgesi olduğuna dair kuvvetli deliller, Macar genetik bilimciler tarafından elde edilmiştir (1). Torgay bölgesinde yaşayan Madcar (Mahcar) halkı daima gelinlerini civar bölgelerden getirtmişler, dışarıya damat vermemişlerdir. Bu bakımdan erkeklerin genetik bağını oluşturan Y Kromozomundaki G Haplogrubu incelenerek Asya’da yaşayan Madcar halkıyla Avrupa’daki Macar halkının yakın akraba olduğu saptanmıştır. Genetik bulgulardan hareketle Kazakistan’ın Torgay bölgesinden çıkan Hun kökenli Madcar savaşçıları önce Kafkasya ve doğu Karadeniz bölgesine, oradan Arpad liderliğinde (9’cu yüzyılda) Avrupa’ya, şimdiki Macaristan’a göç etmişlerdir. Alttaki haritada solda genetik dağılım ve sağda Kazakistan’daki Turgay vadisi görülüyor. Haritada siyah renkli bölgelerde güçlü genetik bağların olduğu kanıtlanmıştır. Daha açık-gri renkli bölgelere de Tur halkının yayılmış ve yerleşmiş olduğunu görüyoruz. Erkeklerdeki Y kromozomunda bulunan G-Haplogrubu Torgay bölgesinde % 86 bulunmuştur (2).

Haritada görülen Torgay bölgesinden yayılan Madcar veya Mahcar halkının bugünkü İran bölgesine de dağıldığını (koyu gri bölge) ve varlığını halen bölge halkının genetik yapısında devam ettirdiğini görüyoruz. Farsça ‘ay’ demek olan ‘Mah’ sözünü Torgay adında da ‘ay’ olarak bulunuyor. Torgay adını Tor ve ay olarak ayırdığımızda ‘Tor’ sözünün ‘Tur’ adından dönüşmüş olduğunu görüyoruz. Tur halkının çıkış bölgesinin Doğu Türkistan’daki Turan bölgesi olduğu görüşündeyim. Zira Uygurların yaşadığı bölgede halen Ürümçi’ye yakın Turfan şehri var. Türk adı da Tur ve Ok kök sözcüklerinin bitişmesinden oluşmuş ve Turok, Török şekillerinde telaffuz edilmiştir. Nitekim Macarlar Türklere Török derler.

TUR halkının batıya, şimdiki Yunanistan bölgesine, İtalya’ya ve Anadolu’ya da yayılmış olduğunu yer isimlerinden anlıyoruz. Yunanistan bölgesine M.Ö. 11. yüzyılda gelmiş olan Dor halkı büyük olasılıkla Tur halkıydı ve dilleri zamanla Yunancaya dönüşmüş olan Ön-Türkçe kökenli İyonca, Aeolca ve Atça lehçeleriydi. Etrüskçe de bir Ön-Türk lehçesi olup, Etrüsk adı “Tur ve Osk” adlarının bitişimden oluşmuştur. İtalya’nın batısındaki Tyren deniz adının Turan adından dönüşmüş olması mümkündür. Batı Anadolu’daki İyonia bölgesinde Troia bulunuyor. Troia adının Tur- Öyü (Tur bölgesi) olduğu ve Trakya adının da Tur-Ok-Öyü (Tur ve Ok bölgesi) sözlerinden oluştuğu görüşündeyim. Nitekim ‘Tarkhan’ sözünün bir unvan olduğunu, ‘Tur-Kağanı’ anlamını taşıdığını ve yönetici ‘bey’ demek olduğunu Divanü Lugat-it-Türk belirtiyor (3).

Türkçe’nin de içinde bulunduğu büyük dil ailesine Ural-Altay dil gurubu denir. Asya’da halen konuşulan 35 kadar Ural-Altay dil grubuna ait Türkçe’ye yakın akraba diller vardır. Ural dil gurubuna dâhil olanlar: Macar, Fin, Samoyed, Lapon ve Leton (Latvia) dilleridir. Macarca ile Türkçe arasında o kadar çok ortak sözcük vardır ki, hepsini saysam bir kitap doldururlar. Sadece B harfiyle başlayan Macarca sözcükleri ve Türkçelerini sunuyorum.

Baksı     (amca) Bazı Türk ağızlarında KAM = BAKSI

Badar     (anlamsız, aptal) BUDALA

Bağır      (göğüs, göğüs kafesi) BAĞIR, BÖĞÜR

Baj         (çekicilik, cinsi cazibe, bay) BAYIL

Balta      (balta) BALTA

Balyoz    (balyoz) BALYOZ

Barom    (canlı hayvan varlığı) VARIM

Barsony  (ipekli kumaş, kadife) BARÇIN

Bator        (cesur cengaver) BATUR, BAGATUR

Beka         (kurbağa)  Bağa, BAKA

Beklyo      (vakit kaybetmek, oyalamak) BEKLİYOR

 Bel            (iç organlar) BEL ve toprağı BELLEMEK

Belyeg      (damga, işaret) BELİK, BELÜK

 Ber           (kira, ücret) VER, VERGİ

 Beteg       (hasta, kötü durumda) BETER, BET

 Betü         (mektup, bitirilmiş) BİTİK, BET

Beze           (beze) BEZE

Bıcsak       (bıçak, çakı) BIÇAK

Bika            (boğa) BOĞA, BÜKA

Bilincs       (sallantılı süs eşyası) BİLEZİK

Bog              (düğüm, boğum) BOĞ

Bogracs      (kap, bakraç) BAKRAÇ

Bokol           (yay) BÜKÜL

Bolgyat        (karıştır, harekete geçir) BOLGAR, BULGAR

Borz              (burç) BURÇ

Bosszant     (rahatsız etmek) BOZAN

Boza             (boza) BOZA

Böles             (bilgili) BİLİŞ, BİLGE

Bu                   (bu) BU

Buga              (kısa boynuzlu) BOĞA, BUGU.

Bulak            (kaynak) BULGU

Buta              (salak, budala) BUDALA

Buza             (buğday) BUZAY, BUĞDAY

Buzogany    (Gürz) BOZAN, BALYOZ

Buu                (sihir, büyü) BÖGÜ, BÜYÜ

(1) http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ajpa.20984/abstract

(2) http://en.wikipedia.org/wiki/Haplogroup_G-M201

(3) Divanü Lugat-it-Türk Dizini, Türk Tarih Kurumu yayını, sayfa 577, 1986, Ankara.